Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερη προσοχή δίνεται στη διατροφή κατά την εγκυμοσύνη. Μέσα από μια ισορροπημένη και κατάλληλα σχεδιασμένη διατροφή, η γυναίκα μπορεί να περιορίσει και να προλάβει επιπλοκές και παθολογικές καταστάσεις, που μπορεί να συνοδεύσουν την κύηση. Ανάμεσα σε όσα προβληματίζουν τις εγκυμονούσες, σημαντική θέση κατέχει το ερώτημα σχετικά με την ασφάλεια ή μη της χρήσης γλυκαντικών ουσιών που μπορεί να βρίσκονται «κρυμμένες» σε πληθώρα τροφών.
Οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες είναι συστατικά με μεγαλύτερη γλυκύτητα από τη ζάχαρη. Οι σημαντικότερες είναι: το ακεσουλφαμικό κάλιο, η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη, η σουκραλόζη και η στέβια, 150 με 600 φορές πιο γλυκά από τη ζάχαρη. Η περιεκτικότητά τους σε θερμίδες κυμαίνεται από μηδέν έως 4 θερμίδες ανά γραμμάριο, πρακτικά όμως προσδίδουν πολύ λίγες θερμίδες διότι προστίθενται σε ελάχιστες ποσότητες. Περιέχονται συνήθως σε αναψυκτικά, επιδόρπια, γαλακτοκομικά, προϊόντα ζαχαροπλαστικής, τσίχλες και ροφήματα.
Ακεσουλφαμικό κάλιο
Δεν απορροφάται από τον οργανισμό με αποτέλεσμα να μην προσδίδει ενέργεια. Είναι 200 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και έχει εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ως γλυκαντικό «γενικής χρήσης». Θεωρείται ότι η κατανάλωσή του κατά την εγκυμοσύνης είναι ασφαλής, αν και οι μελέτες είναι περιορισμένες. Γνωρίζουμε ότι διαπερνάει τον πλακούντα και ανιχνεύεται στο μητρικό γάλα, αλλά δε φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά το έμβρυο ή το βρέφος.
Ασπαρτάμη
Αποτελεί ίσως το πιο αμφισβητούμενο γλυκαντικό μέσο. Πολλοί ερευνητές τη συσχέτισαν με καρκινογένεση και έτσι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) διενήργησαν πιο εμπεριστατωμένες μελέτες. Το Μάιο του 2006, η EFSA εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία υποστήριξε την ασφάλεια κατανάλωσης ασπαρτάμης. Αυτοί που δεν πρέπει να καταναλώνουν ασπαρτάμη είναι όσοι πάσχουν από φαινυλκετονουρία. Όσον αφορά στην εγκυμοσύνη, η κατανάλωση ασπαρτάμης είναι ασφαλής, όμως σημαντικό είναι να μην γίνεται κατάχρηση.
Σακχαρίνη
Χρησιμοποιείται από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Η κατανάλωσή της κατά την εγκυμοσύνη θεωρείται ασφαλής, όμως τα επιστημονικά δεδομένα σε έγκυες είναι περιορισμένα. Ανήκει στις γλυκαντικές ουσίες που διαπερνούν το πλακούντα, ενώ έχει επίσης ανεβρεθεί στο μητρικό γάλα.
Σουκραλόζη
«Γενικής χρήσης» γλυκαντικό που προέρχεται από τη ζάχαρη, αλλά είναι 600 φορές πιο γλυκιά. Το 1998 ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την κατανάλωσή της και για τις εγκύους. Αποβάλλεται από τον οργανισμό μέσω των ούρων και των κοπράνων. Οι έρευνες που έγιναν, κατά την εγκυμοσύνη είναι λίγες, έτσι δεν μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα.
Στέβια
Η πιο πρόσφατη γλυκαντική ουσία. Προέρχεται από έναν θάμνο της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής και είναι 200-300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) θεωρεί τη στέβια ασφαλή για κατανάλωση από εγκύους. Μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι δεν επηρεάζει την έκβαση της εγκυμοσύνης ούτε την υγεία του εμβρύου.
Οι γλυκαντικές ύλες αποτελούν ένα πολύτιμο εργαλείο που δίνει τη δυνατότητα ελέγχου του βάρους καθώς και μεγαλύτερης ποικιλίας σε τρόφιμα και ποτά με χαμηλό θερμιδικό περιεχόμενο. Με βάση τα δεδομένα των μεγαλύτερων Διεθνών Οργανισμών Ασφάλειας Τροφίμων, τα περισσότερα από τα γλυκαντικά μέσα θεωρούνται ασφαλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό όμως που πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη, είναι ότι η υπερβολή δεν είναι επιθυμητή.
- Canadean (2009). Global Carbonates Report 2009. Canadean: United Kingdom
- Bellisle F & Drewnowski A (2007). Intense sweeteners, energy intake and the control of body weight. European Journal of Clinical Nutrition 61:691–700.
- Rolls BJ (1991). Effects of intense sweeteners on hunger, food intake, and body weight: a review. American Journal of Clinical Nutrition 53:872–878.
- Anderson GH, Foreyt J, Sigman-Grant M & Allison DB (2012). The use of low-calorie sweeteners by adults: Impact on weight management. The Journal of Nutrition 142: 1163S-1169S.
- European Food Safety Authority (2011). Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to intense sweeteners and contribution to the maintenance or achievement of a normal body weight (ID 1136, 1444, 4299), reduction of post-prandial glycaemic responses (ID 4298), maintenance of normal blood glucose concentrations (ID 1221, 4298), and maintenance of tooth mineralisation by decreasing tooth demineralisation (ID 1134, 1167, 1283) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. The EFSA Journal 9(6):2229.
- European Food Safety Authority (2009). Updated Scientific Opinion of the Panel on Food Additives and Nutrient Sources added to Food on a request from the European Commission related to the 2nd ERF carcinogenicity study on aspartame taking into consideration study data submitted by the Ramazzini Foundation in February 2009. The EFSA Journal 1015:1-18.
- Magnuson BA, Burdock GA, Doull J, Kroes RM, Marsh GM, Pariza MW, Spencer PS, Waddell WJ, Walker R & Williams GM (2007). Aspartame: A safety evaluation based on current use levels, regulations, and toxicological and epidemiological studies. Critical Reviews in Toxicology 37:629-727.
- Stanner S (2010). The science of low calorie sweeteners – separating fact from fiction. Nutrition Bulletin 35: 357-362.